Industrieterrein Pattyne-Duprez in Avelgem wordt omgevormd tot een natuurlijke groen-blauwe zone van 1,2 ha. Het project van Intercommunale Leiedal en de gemeente werd eind 2022 geselecteerd door Departement Omgeving via de oproep ‘groen-blauwe dooradering in de bebouwde ruimte’. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir trekt hier ruim 300.670 euro voor uit. “Vlaanderen is zeer dichtbebouwd en verstedelijkt, waardoor we alles op alles moeten zetten om onze open landschappen en prachtige natuur te beschermen”, verduidelijkt Demir. “Hiermee worden de Zuid-West-Vlaamse steden en gemeenten ondersteund om te ontharden en de open ruimte in de Leiestreek te vrijwaren. Zo dragen we allemaal ons steentje bij om onze omgeving groen, gezond en leefbaar te houden.”
In 2020 kocht Leiedal de gronden van de site Pattyne-Duprez in Avelgem. Het terrein sluit aan bij de open ruimte vlak bij de Scheldemeersen. Leiedal kwam met de gemeente en het bedrijf dat de gebouwen gebruikt overeen om de resterende bedrijfsactiviteiten tegen 2029 te laten uitdoven. In de loop van 2023-2024 worden de gebouwen die nu al leegstaan, gesloopt. Ongeveer 6000 m² asfalt en verharding wordt uitgebroken. De herinrichting van de site zou in 2025 van start moeten gaan, begin 2026 moet de eerste fase van het natuurlijke domein afgewerkt zijn.
“Qua reconversie is dit toch wel heel sterk”, legt Avelgems schepen Tom Beunens uit. “Het is een schitterend voorbeeld van ontharding dat voor onze gemeente maar ook voor iedereen zichtbaar zal zijn. Een iconisch dossier ook, want industrieruimte wordt volledig teruggegeven aan de natuur. In tijden waarin ruimte schaars is, is het misschien de laatste kans om deze historische fout van 60 jaar geleden recht te trekken. Het draagvlak voor dit project is dan ook erg groot bij de bevolking.”
Zuid-West-Vlaanderen maakt de shift
In 2016 stelde Vlaanderen het ambitieuze doel voorop om het bijkomende ruimtebeslag - de ruimte die wordt ingenomen door de mens - tegen 2025 te halveren en tegen 2040 zelfs te herleiden tot nul. Onder meer door het maken van een bouwshift: centraler en compacter bouwen. Leiedal heeft het afgelopen anderhalve jaar hard gewerkt aan een strategie om het bijkomende ruimtebeslag stelselmatig terug te dringen tegen 2040. “Onze regio staat daarin voor een zware opdracht omdat een aanzienlijk deel van de open ruimte bestemd is om te wonen”, zegt Leiedalvoorzitter Wout Maddens. “Alles bij mekaar gaat het over bijna 1300 hectare, waarvan 2/3 woongebied en 1/3 woonuitbreidingsgebied. Dat is veel meer dan de werkelijke behoefte aan gronden voor bijkomende woningen tot 2040.”
Samen met de lokale besturen en het middenveld ontwikkelde de intercommunale bovendien een regionale onthardingsstrategie. “We willen onder het Vlaamse gemiddelde duiken en per inwoner 18 m² ontharden tegen 2040”, vult Maddens aan. “Dat gaat van simpele tuintjes vergroenen over het versmallen van wegverharding tot het revitaliseren van complete sites, zoals in Avelgem.” En dat ontharding wel degelijk nodig is, blijkt uit de onzachte cijfers: Zuid-West-Vlaanderen is met meer dan 300 m² verharding per inwoner veel meer verhard dan de rest van Vlaanderen, dat een gemiddelde van 284 verharde m² per inwoner telt.
In Avelgem wordt voor de site Pattyne-Duprez een traject opgezet om tot een inrichtingsplan te komen dat het industrieterrein zal transformeren tot een natuurlijke groen-blauwe zone van 1,2 ha. Dat zal gebeuren op basis van participatie en met de expertise van belangrijke stakeholders. De evolutie van het project en de werken zal te volgen zijn via www.avelgem.be/breektuit.
