Op vrijdag 29 september stelden de provincie West-Vlaanderen, de gemeente Zwevegem en Intercommunale Leiedal, verenigd in de vzw Transfo Zwevegem, en de andere partners van het RE/SOURCED-project met trots het nieuwe belevingsparcours Transfo Energiek en de recente erfgoedrenovaties voor. Op Transfo Binnenstebuiten kregen pers, publiek en partners de kans om een gegidste rondleiding te volgen waarbij de realisaties uitgebreid toegelicht werden.
Opening energieparcours Transfo Energiek
Transfo zet volop in op beleving en educatie rond het thema energie voor een breed publiek. Een belevingsparcours dompelt de bezoeker op interactieve manier onder in de boeiende wereld van energie. Verspreid over de Transfosite kun je vijf doe-installaties met bijhorende info ontdekken: een lichtschommel, een energiefiets, een energievloer, een interactief uitzichtpunt en een maquette.
Het bezoekerscentrum van Transfo Energiek geeft je dan weer een inkijk achter de schermen. Je ontdekt wat elektriciteit precies is en hoe die wordt opgewekt en getransporteerd. Het bezoekerscentrum besteedt veel aandacht aan de overgang naar groene, duurzame energie en aan de pioniersrol die de Transfosite daarin speelt.
Het buitenparcours en het bezoekerscentrum van Transfo Energiek zijn vrij te bezoeken:
- Elke dag open van 9 tot 17 uur
- Het bezoekerscentrum in groep bezoeken kan vanaf 2024 ook onder begeleiding van een gids.
- Het belevingsparcours werd mede gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling via het programma Urban Innovative Actions.
Transfo: energiewijk van de toekomst
Transfo wil een uithangbord zijn voor energie en duurzaamheid, nu en in de toekomst. Dat gebeurt door het bouwen van een future-proof energienetwerk dat de site via nieuwe duurzame energie-infrastructuur voorziet van energie op basis van gelijkstroom. Transfo wordt zo een van de energiehubs of living labs waar geëxperimenteerd wordt met hernieuwbare energie:
- Een zonneparking combineert vanaf eind dit jaar parkeerfaciliteiten voor de site met zonnepanelen.
- Ook op andere gebouwen op Transfo komen zonnepanelen.
- De energie die overdag wordt geproduceerd, zal gestockeerd worden via batterijopslag, waarbij gebruik wordt gemaakt van oude busbatterijen.
- Burgercoöperatie Vlaskracht werd recent aangesteld om het energiesysteem op de site te managen.
Dankzij RE/SOURCED
Al die inspanning worden mogelijk gemaakt dankzij het Europees gesubsidieerde project RE/SOURCED. RE/SOURCED staat concreet voor Renewable Energy SOlutions for URban communities based on Circular Economy policies and Dc backbones.
Om onze klimaatambities waar te maken, is er onder meer nood aan een energietransitie. Meer zonne- en windenergie bijvoorbeeld, minder aardgas of stookolie. En dan kunnen we onze energie maar beter gebruiken waar en wanneer die geproduceerd wordt, of tijdelijk via batterijen opslaan. Tegelijk is zo'n energietransitie behoorlijk materiaalintensief, wat soms voor conflicterende uitdagingen kan zorgen. Het project RE/SOURCED probeert hier op schaal van Transfo een antwoord op te vinden, door de site uit te bouwen tot de energiewijk van de toekomst aan de hand van duurzame energiebronnen.
Zo wordt momenteel de laatste hand gelegd aan een zogenaamde ‘zonneparking’, een parkeergebouw met 16 laadpunten, een 70-tal parkeerplaatsen en een dak vol zonnepanelen. Dankzij een vermogen van 190 kWp wordt de zonneparking niet alleen de grootste energiebron op de site, de draagstructuur van het gebouw bestaat ook uit een modulair systeem dat - indien nodig - elders heropgebouwd of uitgebreid kan worden. Eind deze maand moet de draagstructuur klaar zijn, zodat de zonnepanelen nog dit jaar geplaatst kunnen worden.
Recente erfgoedrenovaties
Sedert 2002 werken de publieke partners - Zwevegem, Provincie West-Vlaanderen en Leiedal - intensief samen om Transfo te restaureren en nieuwe invulling te geven. De machinezaal, het ketelgebouw, de duiktank, het mechaniekersgebouw zijn belangrijke realisaties die de site een nieuw leven inblazen. In 2023 worden ook de volgende recent gerestaureerde gebouwen officieel in gebruik genomen. De partners van Transfo Zwevegem mogen al die jaren al rekenen op de expertise van dezelfde architecten die de renovaties begeleiden (Coussée Goris Huyghe architecten ism RCR arquitectes, Sileghem & Partners). De kwaliteit van deze renovatie is ongezien en maakt van de site Transfo een uniek ensemble met nationale en internationale uitstraling.
De recente erfgoedrenovaties op de site zijn gerealiseerd met steun van het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid en de gemeente Zwevegem, binnen een meerjarenovereenkomst.
Nieuw Transfogebouw
Het Nieuw Transfogebouw was de verwerkingseenheid die de geproduceerde stoom in uitgaande netspanning transformeerde. Het Nieuw Transfogebouw vormt voortaan een uniek en bezielend kader voor ondernemen. De ruimtes worden door Intercommunale Leiedal en de gemeente Zwevegem per verdieping verkocht en variëren tussen de 300 en 375 m². Het gebouw telt vijf verdiepingen, met een prachtige uitkijk op de omgeving en de site. Leiedal heeft voor elke verdieping een inspirerend voorbeeld van kantoorinrichting ontwikkeld, met behoud van talloze unieke erfgoedelementen. Bouwbedrijf Meuleman stond in voor de ingrijpende renovatiewerken, onder begeleiding van Sileghem & Partners en Coussée Goris Huyghe architecten.
Pompenzaal
De pompenzaal is met haar eenvoudige en monumentale vorm een krachtige getuige van het industrieel verleden. Eind 2006 zijn de installaties uit de oorspronkelijke pompenzaal weggenomen. Het gelijkvloers werd toen als een feestzaal herbestemd. De ruimte erboven, de huidige pompenzaal, dient nu als annex bij de machinezaal op hetzelfde niveau. De muurcementering is hersteld met behoud van haar patine; een vloerafwerking in polierbeton is voorzien en metaalstructuren zijn herschilderd. Verder zijn brandwerende deuren voorzien.
Evacuatieweg (koker)
De machinezaal is door de jaren heen uitgegroeid tot een populaire plek voor evenementen. Bezoekers kijken zich de ogen uit in de monumentale ruimte waar de originele turbines nog steeds in hun oorspronkelijke staat te vinden zijn. De noodzaak om een evacuatieweg te maken werd door de architecten omgeturnd naar een unieke kans om een monumentale ingang te voorzien vanaf het jaagpad langs het kanaal Bossuit-Kortrijk, dwars door de ketelruimte. Een koker van beton en cortenstaal ontsluit binnen- en buitenruimte en maakt een unieke verbinding.
Eliagebouw
Het Eliagebouw bevindt zich in het oosten van de site. Hier is de buitenschil gerenoveerd: het buitenschrijnwerk, de gevel en het dak. Dit gebouw maakt deel uit van de site van het toekomstige Transfo Climbing.
