Woensdag 15 maart wapperden feestvlaggetjes boven de Seizoenwijk in Kuurne. In een buurtfeest op het rondpunt dat voor de gelegenheid omgetoverd was tot een tijdelijke verkeersvrije speel- en ontmoetingszone, blikten de bewoners terug op een jaartraject. Ze werden de afgelopen vier seizoenen uitgenodigd om te reflecteren over de toekomst van hun woning en hun buurt. In een participatief experiment met steun van de Vlaamse Overheid ging Intercommunale Leiedal samen met de gemeente en een aantal projectpartners met de bewoners grondig in dialoog: hoe verhoog je de sociale cohesie in de wijk en hoe bouw je diezelfde buurt comfortabel, energiezuinig en duurzaam uit? Terwijl mobiele seizoenbakken de wijk alvast een streepje bijkleuren, liggen ook enkele groepsaankopen op tafel.
Brede straten, verharde voortuintjes en weinig energiezuinige woningen: ze typeren vaak de Vlaamse naoorlogse woonwijken. Bovendien zijn de bewoners niet allemaal nog generatiegenoten. Hoe zorg je dan voor een toekomstbestendige wijk, met een hoog welbevinden voor alle bewoners? En hoe kan je daarbij het best aftoetsen wat hun noden zijn? In de Seizoenwijk in Kuurne gingen Leiedal, de gemeente en projectpartners Logo Leieland, W13, Universiteit Hasselt, Avansa, Howest en IGS Woonwijs het voorbije jaar op zoek naar antwoorden.
Het traject mikte enerzijds op mogelijke duurzame veranderingen, anderzijds op het uittesten van een toegankelijke, informele methode om bewoners zoveel mogelijk te betrekken Daarin experimenteerden ze met een ‘resident’: onderzoekster Lieve Custers (UHasselt) trok vorige zomer twee maanden de wijk in: “Tijdens een gezellige koffieklets bij de bewoners thuis of een visite in mijn tijdelijke caravan kwamen de ruimtelijke en sociale uitdagingen op schaal van de wijk en van de individuele woning op een zeer laagdrempelige manier tot uiting. Mensen konden bijvoorbeeld zelf aangeven dat ze een bankje missen in de wijk. Of renovaties op til hebben, maar niet goed weten hoe eraan te beginnen.” Uit de gesprekken en een aanvullende bevraging waarop 41 gezinnen ingingen, gaf de buurt aan vooral te willen inzetten op energiezuinigheid, vergroening en levenslang wonen.
De projectpartners koppelden die feedback terug naar de bewoners en zorgden voor gericht advies van experten. Zo kon de buurt aansluiten op infoavonden over huisrenovaties, vergroening en levenslang wonen en kregen ze de kans om in te schrijven voor een aantal groepsaankopen (zonnepanelen, dakisolatie, gevelisolatie). Ook enkele bachelorstudenten Netwerkeconomie (Howest) werkten concrete acties uit via een ‘Energy Talk’ en ‘seizoenbakken’, mobiele moestuintjes in de straten. Na resultaten van het experimenteel onderzoek vertrekkende van aan de bewoners hun keukentafel - letterlijk - denkt de gemeente intussen na over verdere ingrepen.
De Seizoenwijk in Kuurne was in dit verhaal pilootwijk in een project dat in de regio straks ook nog in de Europa- en Kouterwijk in Zwevegem en in een deel van Sint-Lodewijk in Deerlijk zal lopen. “In dit project heeft Leiedal de ambitie om de burger op een laagdrempelige manier, van onderuit, te laten nadenken over duurzaam ruimtegebruik. Daarnaast kunnen ze ook dienen als inspiratie voor soortgelijke naoorlogse woonwijken binnen en buiten de regio”, aldus Filip Vanhaverbeke, algemeen directeur van Leiedal.
Het project werd gerealiseerd met steun van Departement Omgeving en Wonen Vlaanderen.